Thông tin Y dược › Cột sống

ÔI, CÁI LƯNG TÔI ĐAU!

     Bệnh đau lưng ngày càng tăng khá nhiều, khoảng 70 - 90%. Ít ra, bị đau lưng đôi ba lần trong một đời người. Nếu đau lưng kéo dài hơn 3 tháng là đau kinh niên. Ở đây chúng ta chỉ nói vấn đề đau lưng cấp tính tức là trong khoảng thời gian ít hơn 3 tháng.

     Trước hết chúng ta biết rằng lưng dưới có 5 đốt xương, liên kết với hệ thống gân, bắp thịt và mạch máu. Hệ thống lưng dưới có nhiệm vụ chống đỡ cơ thể, bảo vệ hệ thống thần kinh và giúp cơ thể xoay trở. Mỗi đốt xương lưng xen kẽ bằng điã sụn. Đốt xương sống nọ ráp đốt xương kia, phía đằng sau, bằng những khớp xương. Xương sống cử động được là nhờ đĩa sụn đằng trước ép xuống và nhờ khớp xương đằng sau giao động. Gân nằm bao quanh xương lưng chống đỡ cho xương lưng. Nhiều bắp thịt vây xung quanh chống giữ cho cột sống lưng vững vàng và cũng gíúp cho lưng xoay trở dễ dàng.

     Sống lưng nằm đè lên xương cùng, và cũng giáp nối với xương chậu. Dây thần kinh sống lưng và thần kinh tủy nằm trong ống xương sống. Dây thần kinh sống lưng chui qua những lỗ giữa 2 đốt xương lưng, bò ra ngoài, và được đặt tên tùy theo vị trí của mỗi sống lưng. Nhưng dây thần kinh quan trọng nhất do nhiều dây thần kinh sống lưng L4, L5, S1, S2 và S3 chập lại.

     Khi bị đau lưng cấp tính, có thể đau từ nguồn gốc những dây gân, những bắp thịt vây quanh sống lưng, những khớp xương nằm giữa 2 đốt xương lưng, những cấu tạo của đốt xương sống, hay những dây thần kinh sống lưng, hoặc những cấu trúc bao vây xung quanh dây thần kinh. Nếu bị kéo giãn ra, hay bắp thịt xung quanh cột sống bị co lại, hay bị viêm, thương tích, hay bất cứ lý do nào chấn động hệ thống cột sống lưng đều làm đau lưng. Đau lưng từng chỗ khi mỗi phần bắp thịt, dây gân bao xung quanh dây thần kinh hay khớp xương lưng bị kích động. Đau lưng chuyền xuống chân là do dây thần kinh toạ bị ép.

     Nguyên nhân gây đau lưng cấp.

     - Thời tiết thay đổi đột ngột là nguyên nhân khiến các cơ, dây chằng, mạch máu và thần kinh vùng lưng bị co giãn quá mức. Người bệnh có cảm giác mệt mỏi, đau mỏi lan toả hai bên cột sống lưng. Nếu được chườm nóng hoặc xoa bóp thì cảm giác đau sẽ bớt dần và khỏi sau một ngày.

     - Làm việc trong một tư thế cố định cột sống, khối cơ lưng và dây chằng sẽ ít hoạt động gây ứ đọng chất trung gian hoá học trong cơ, đồng thời mạch máu kém lưu thông nên tình trạng nuôi dưỡng khu vực cột sống không được đảm bảo, cũng gây đau lưng cấp.

          Người bệnh có cảm giác đau nhức âm ỉ dọc cột sống, các động tác cúi, ngửa, xoay hơi khó khăn. Nằm nghỉ ngơi sau 3 ngày bệnh sẽ khỏi. Có thể chườm nóng, xoa bóp hoặc kéo giãn trong vòng 24 giờ đầu, tình trạng đau sẽ đỡ.

     - Vận động hoặc làm việc trong một tư thế cột sống sai lệch, gây trượt nhẹ các khớp cột sống và đĩa đệm, cũng gây nên đau lưng cấp. Người bệnh có cảm giác đau nhức khu trú tại một vị trí, sờ nắn có cảm giác đau. Nếu tổn thương ở mức nhẹ, kéo giãn cột sống đau sẽ khỏi sau 3 ngày. Có thể xoa bóp, chườm nóng, nằm nghỉ ngơi, dấu hiệu đau sẽ đỡ.

     - Khi cột sống phải chịu sự đè nén của trọng lượng cơ thể hay vật nặng, các đĩa đệm bị đè nén quá mức cũng gây đau lưng cấp. Nếu kéo giãn cột sống, dấu hiệu đau sẽ khỏi sau 3 ngày.

     - Đi giày hoặc dép cao gót làm cho trọng lực cơ thể dồn về phía trước, đốt sống lưng L4 và L5 dễ bị trượt ra trước, gây chèn ép mạch máu và thần kinh, cũng có thể gây đau lưng cấp. Nếu tổn thương nhẹ, kéo giãn cột sống có thể khỏi sau 3 ngày.

     - Một số tổn thương thực thể gây đau lưng cấp như, thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, gai đôi cột sống, thoái hoá cột sống, ung thư, lao... cũng gây đau lưng cấp. Áp dụng các biện pháp điều trị như kéo giãn cột sống, nằm nghỉ ngơi, chườm, xoa bóp, dấu hiệu đau không giảm hoặc chỉ giảm nhẹ tức thì, khi ấy cần phải đến khám bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân và điều trị đúng đắn.

     Các phương pháp tự điều trị đau lưng cấp:

1. Nằm nghỉ ngơi: Tư thế nằm ngửa thả lỏng người thoải mái trên giường cứng, không nằm giường có đệm mềm để tránh đè ép vào mạch máu và cơ. Đảm bảo nguyên tắc giữ đường cong sinh lý cột sống, đầu, vai, mông, gót chân chạm giường.

     Dùng một gối lót dưới cột sống cổ, chú ý không được kê gối trên đầu. Một gối mỏng kê dưới lưng. Một gối kê dưới kheo. Sau 30 phút, nhẹ nhàng xoay nghiêng người để thay đổi tư thế. Khi dậy, xoay người nằm nghiêng để dậy từ từ. Phương pháp có thể kéo dài tối đa trong 3 ngày, nếu không khỏi thì cần phải đi khám bác sĩ chuyên khoa.

     2. Xoa bóp: Dùng tay xoa, bóp, day nhẹ nhàng hai bên cột sống khoảng 30 phút.

     3. Chườm nóng: Dùng khăn tẩm nước nóng vừa phải đắp lên cột sống lưng trong vòng 30 phút để làm giãn cơ, dây chằng, mạch máu. Phương pháp này chỉ áp dụng trong 24 giờ đầu tiên.

     4. Chườm lạnh: Dùng túi đựng nước đá chườm lên cột sống lưng trong vòng 30 phút, có tác dụng co mạch, làm giảm đau tức thì. Phương pháp chỉ áp dụng khi đau trong vòng 24 tiếng.

     Nếu tình trạng đau lưng này kéo dài mà sau khi thực hiện các biện pháp nêu trên vẫn không đạt kết quả, cháu nên đi khám để phát hiện nguyên nhân và điều trị kịp thời.

     .MEDIC ĐÔNG TÂY.